Hoe is het zo ver kunnen komen? Hebben we niets geleerd uit het verleden? Of is al dat gedoe met die wapens dan toch écht bonafide? Nee, stop met jezelf en anderen wat wijs te maken, kom tot rede en gezond verstand. Dan is er een grote kans dat je tot de conclusie komt dat de wereld zot is.
Al heel lang kijk ik naar het menselijk gedrag, jij toch ook? Al heel lang zie ik een patroon van leugens en egoïsme. Sommigen noemen dat de wet van de sterkste. De kerk heeft ons eeuwenlang onze zonden vergeven, je kon ervoor betalen, makkelijk hé. Ik ervaar dat zonden goedpraten dikwijls belangrijker is dan deugden goedpraten. Maar is het niet normaal dat je je best doet om het goede te doen in je leven? Wel, de rijken leren ons dat over lijken lopen nog zo slecht niet is. God toch, waar zijn we mee bezig?
Verdeel en heers
Ik kan niet meer geloven in de goedheid van de democratie. Democratie heeft Hitler, Mussolini en Netanyahu aan de macht gebracht. Democratie is er, zoals de Romeinen zeiden, om te verdelen en te heersen. Zolang de bevolking verdeeld is, hebben malafide leiders de kans om ons allerlei absurde dingen wijs te maken.
Ik geloof niet meer in het onderverdelen van mensen in categorieën, groepen of soorten. Ik geloof nog steeds in de eerste regel van de universele mensenrechten: iedereen is gelijk. Ik ben er meer en meer van overtuigd dat democratie deze regel nooit kan waarmaken. Eeuwenlang is nooit iedereen gelijk geweest, punt. Het zou denk ik wel mooi zijn moesten we tot daar kunnen komen, maar dan is er best wel nog een lange weg af te leggen hé.
We worden via de media volgepropt met allerlei paradigma’s die duidelijk moeten maken wie de vijand is. Bijvoorbeeld, de terroristische organisatie Hamas. Kwam het bestaan van Hamas Israël niet goed uit, omdat ze hoopten dat het de almacht van Arafats PLO zou breken? De grens tussen Israël en Gaza is de meest bewaakte ter wereld en daar is op een absurd makkelijke manier doorgebroken. Waarom werd dat niet in het nieuws besproken?
Dus, waarom vechten wij? Het is, vrees ik, algemeen aanvaard als zijnde menselijk. Mij werd geleerd dat de mens zich meer is gaan bezighouden met macht sinds dat er overvloed in productie en dus handel kwam. Macht corrumpeert zeggen velen, welja, daar komen we dan to the point. Macht is, vind ik, van Satanische aard. Een kwaadaardig concept dat niet bevorderlijk is voor het algemene goede van de mensheid. Macht houdt in dat de ene over de andere beslist, daarom zeg ik dat macht de mensenrechten schendt. Macht, vermomd als democratie nog het meest. Dictators komen vaak vanuit de democratie tot leven gestemd. De machtszucht is groot, ik wil meer en meer, maar wanneer is genoeg?
Eén op zeven
Opnieuw, waarom vechten wij? In een boek over psychologie las ik over het duivels driemanschap: de Machiavellisten, de narcisten en de socio- en psychopaten. Mensen met een andere visie over waarheid, mensen die manipulatie normaal vinden. Mensen die anderen aanvallen met leugens en zich niet goed voelen wanneer de waarheid naar hen toekomt. Volgens studies zou één op de zeven mensen onder die categorie vallen. Eén op de zeven, ga eens na onder de mensen die je kent, een twee, drie… Dat maakt wel dat nog steeds zes anderen een ‘normaal’ geweten zouden hebben. Alhoewel, van die zes zijn er ongeveer vier die het gedoe van het duivels driemanschap als goedaardig aanvaarden, die hun oogkleppen ophouden, maar voor wie nog hoop is. Dat maakt dat er ongeveer twee overblijven die ze de ‘wappies’ noemen, die die in complotten geloven. Ik vind dat eigenlijk grappig, omdat het er net om gaat dat we in een manipulatieve wereld leven. ‘Het verschil tussen een complot en de waarheid zit in tijd’. Ik weet het, ik ben het hier nogal fel over de kam aan het scheren. Wat ik wil weergeven is dat er een soort bewustzijnsstrijd aan de gang is, al eeuwenlang. Een strijd tussen arm en rijk, een strijd tussen waarheid en leugen, een strijd tussen goed en slecht, een strijd tussen wij en zij. De fond in die strijd zit in het geweten, de zonden en deugden, wie doet er gewetensvol en wie is er zondig?
Een Japans spreekwoord zegt: iemand die rijk is, is niet iemand die veel heeft maar iemand die veel geeft. Deze wereld kent veel te grote ongelijkheden, daar is dus al best wel wat werk aan. Exuberantie is in mijn ogen ook sadisme, is genoeg niet genoeg? Is het nodig dat zo weinig mensen zo veel hebben terwijl zo velen sterven van de honger? Die één op zeven waar ik het over had, dat zijn spijtig genoeg min of meer die die over de andere zes willen heersen.
Jérôme Duchateau
Beeldend werk: Miep Lambrecht