Aantekeningen voor een telefoondrama

Edoardo Ripani, vrij op de markt.

Vandaag begreep ik het opeens. Ik realiseerde me dat ik een verkeerd beeld had van de wereld waarin ik leef. Het is gebeurd en ik had het niet verwacht. Als een openbaring.

De huistelefoon ging en ik nam op. Aan de andere kant van de lijn sprak Rose G., telefoniste van de Agenzia Nazionale dell’ elettricità, de nationale elektriciteitsmaatschappij, mij aan. Ze stelde zich voor en vroeg naar mijn vader. Het moet me hebben doen beseffen dat het niet zomaar een telefoontje kon zijn. Mijn vader is vier jaar geleden overleden. Ik vertelde haar dat, terwijl ik probeerde kalm te blijven, ook al was mijn stem droog en nerveus toen ik uitlegde dat ik de zoon was.

Rose G. verontschuldigde zich, maar ging als een trein door de telefoon verder. Ze vertelde me dat we eindelijk op het punt stonden het tijdperk van de vrije energiemarkt in te gaan. ’De vrije energiemarkt‘, deze woorden deden me even denken aan een prachtige plek waar energie wordt uitgewisseld zonder enige beperking, waar iedereen het recht heeft om de energie te kiezen die hij wil en de energie te geven die hij wil en kan. Misschien echt een fysieke plek, een open marktplein in eender welke stad met daar ’de vrije energiemarkt‘, de marktplaats van de vrije energie…

Na een moment van aarzeling vertelde ik haar kortaf dat ik tegen de vrije markt was en dat ik niet van plan was het gesprek voort te zetten.
Stilte.
Het was een goed moment om op te hangen en klaar te zijn met dit telefoontje dat me steeds nerveuzer maakte. Maar Rose G. drong er bij mij op aan door mij te vertellen dat ik er niets aan kon doen omdat vanaf 1 juli 2021 de energiemarkt wordt geliberaliseerd en dat zij mij moest informeren aangezien ik, als hun klant, bij haar behoor.

Ik ben van haar. Ja, zij gebruikte die woorden. Ik ben dus eigendom van het nationale elektriciteitsagentschap. Ik wist het niet. Ik dacht dat ik vrij was. Maar nee, ik behoor tot het energielichaam. Misschien zullen ze me op een dag te koop aanbieden in hun toonbank op het open marktplein. Rose G. legde me uit dat ik dankzij dit voorrecht recht had op een korting, een speciale aanbieding, maar dat ik die binnen een paar dagen moest accepteren, anders zou ik deze buitengewone kans hebben gemist.
Ik schreeuwde tegen haar. Of beter gezegd, ik wilde tegen haar schreeuwen: “De vrijheid, de vrijheid om te doen wat we willen. De vrijheid om te verkopen en te kopen waar we van houden en waar we blij van worden. De vrijheid om eigendom, land en mensen te bezitten. De vrijheid van de sterkste die wint en altijd gelijk heeft, want hij betaalt. Dat is de vrije markt. Ik brak mijn ballen voor je vrijheid en je vrije markt! Jouw vrijheid is mijn slavernij, dat is jouw vrije markt. Ik ben van jou, toch? Noem het dus de marktdictatuur, niet de vrije markt!”

In plaats van dit alles te zeggen, bleef ik stil. Ik dacht aan die woorden, maar zei ze niet tegen Rose G., die me belde vanuit een callcenter in Albanië waar ze wordt uitgebuit in naam van de flexibiliteit van de vrije arbeidsmarkt. Een telefoniste verdient er gemiddeld 500 euro per maand om 8 tot 10 uur te werken, zonder pauzes en zonder vakbondsrechten.

Ik heb erover nagedacht, maar ik schreeuwde die dingen niet naar haar. Voordat ik ophing, vroeg ik haar of ze gelukkig was en ze zei ja. Omdat ze zich goed voelt waar ze werkt. Zeer goed. Ze houdt van haar werk. Ze is blij, want ze verdient twee keer zoveel als haar ouders. Het is haar keuze om in het callcenter te werken, haar ’vrije en gelukkige‘ keuze.

En het is na de telefoon op te hangen na dit ’vrij en gelukkig‘ dat al mijn zekerheden over deze wereld instortten. Vanaf dat moment zet de bitterheid van de openbaring die Rose G. me gaf me aan het fantaseren, wachtend op de vrije marktdag op het plein, waar ik verkocht zal worden, vrij en gelukkig.

Edoardo Ripani

Voor corona toesloeg begeleidde Edoardo samen met Giovanni Baudonck, beide van het Brusselse collectief TransfoCollect, bij ons het vervolgtraject van Roots. Daarop volgend was de voorbije paasvakantie een residentie van TransfoCollect bij de Unie gepland, maar die is dus niet kunnen doorgaan. Intussen blijven we elkaars werk verkennen. Volgend seizoen is Edoardo alvast bij de Unie te gast met zijn voorstelling Fratelli. Welke pijn hangt er over mijn stad?